Чехия

Чехия - край в Серьодней Европе, не имат выхода до голомени. Рубежатса с Польшой, Германией, Австрией и Словакией. Край складыватса с двух деянских вобластьов - Богемии и Моравии, и ешшо постати Силезии и Нижней Австрии

Званя края

Офицына званя края - Чешско народоправве, хоша в 1993 годе башлычесво края выдвигало корыстовать званю Чехия (Czechia), кака, наприклад, не прижылася в английским говоре. В полуденнословянских говорах, обоснованных на латинской абевеге, корыстуетса чешска коротка званя Česko, и така жа и в дружных говорах.

Деяння

Первы люди населившысь на земе таперешней Чехии в пору Неволита. В пору Досельноси, в 3 столетти до Р.Хр., скрозь ету земю шли кельты, а мальохо пожже, в 1 столетти вопосля Р.Хр., тут населилися германски племи Маркоманы и Квады. А кода зачалося Велико переселенне народов, германски племи двинулися на заход, а ихний урын заимали словяне, которы пришли с подола Чорной голоми и с Карпацких каменьов.

В 7 столетти франкской голя Само, поддаржываючи тутошних словянов в боротьбе супротив аварцов, сдеялса башлыком первово серьоднеевропейсково края. В 8 столетти на посаду башлыка вознялса месной моравец, и с евонново башлычесва берьут зачало деянни Великой Моравии.

В подконечных годах 9 столеття явилося королевсво Богемии, скопльонно ямигой Пжемыслидов. В Серьодни веки вона играла казачну роль в правильне державов Серьодней Европы, а затем вошло в супой Святой Римской Империи.

Гусицки войны и Трицатигодова война нанесли шкоду земям нонешней Чехии. Позней, под йогынтовкой австрийских Габсбургов Богемия попала в супой Австро-Венгрии. мниманне, подконечна постать статти ешшо не столмачена с беларусково

Пасля Першае сусветнае вайны была створанай незалежная Чэхаславакія. У новай рэспубліцы жыло шмат немцаў, венграў і палякаў. Для іх у Чэхаславакіі адчыняліся школы, дзе адукацыю дзіця атрымлівала на сваёй роднай мове. Але з адчыненнем школаў уся падтрымка нацыянальных меншасцяў спынілася, і тыя пажадалі выйсці са складу Чэхаславакіі. Гэткую сітуацыю скарыстаў дзеля дасягнення сваіх мэтаў Адольф Гітлер - праз Мюнхенскае пагадненне ён далучыў да Германіі Судатэнію - правінцыю, дзе большасць насельніцтва складалі немцы. Польшча, у сваю чаргу, далучыла да сябе г.зв. Чэшскі Тэшын - тэрыторыю з польскім насельніцтвам. А Славакія дасягнула ў складзе Чэхаславакіі значнае аўтаноміі і запатрабавала, каб Чэхаславакія пісалася праз злучок: Чэха-Славакія. Потым, падчас Другое сусветнае вайны, Гітлер стварыў на тэрыторыі Чэхіі пратэктарат Багеміі і Маравіі, які гуляў ролю Райхпратэктара (імперскага абаронцы) ў Трэцім рэйхе. Армія Гітлера, тым часам, забіла на тэрыторыі Чэхіі каля 125,000 чалавек, з якіх 83,000 - жыды.

У 1945-46 гадах нямецкая меншасць была выгнанай па-за межы Чэхіі.

Пасля вайны, Чэхаславакія паспрабавала зрабіцца "мастом" паміж Захадам і Усходам, але ж Камуністычная партыя ўзмацнілася і стала найбольш значнай палітынай сілай у краіне. Чэхаславакія далучылася да Савецкага блока. У 1968 кіраўнікі краіны вырашылі змяніць тактыку Камуністычнай партыі на пабудову "сацыялізму з чалавечым ліцом". Аднак, Савецкія войскі прыпынілі гэтыя спробы. Крывавыя падзеі вясны 1968 года з удзелам савецкіх войскаў атрымалі назву "Пражскае вясны".

У 1989 годзе ў Чэхаславакіі здарылася бяскроўная "Фіялетавая рэвалюцыя", што паклала канец кіраванню камуністаў. А ў 1993 годзе краіна падзялілася на незалежную Чэхію і гэткую ж Славакію.

У 1999 годзе Чэхія далучылася да НАТО, у 2004 годзе - да Еўрасаюза.

Геаграфія

Па землях Багеміі цякуць рэкі Эльба і Влтава, самі землі складаюцца пераважна з невысокіх узвышшаў. Аднак, гэтыя тэрыторыі ўтрымліваюць найвышэйшы пункт Чэхіі - гару Снэжка (1,602 м над морам). Землі Маравіі таксама няроўныя, з мноствам малых гор, прыгоркаў, а найбуйнейшая рэка тут - Марава. Рэкі Чэхіі выцякаюць у Чорнае, Балтыйскае і Паўночнае моры.

Дэмаграфія

Да 2001 году назіраўся станоўчы прырост насельніцтва, а ў 2001 годзе ўпершыню зафіксаваны адмоўны - -0,1 %.

Склад насельніцтва

Большасць насельніцтва ёсць чэхамі - каля 95 %, яны размаўляюць па-чэшску. Сярод меншасцяў - славакі (каля 2 %), рома (цыгане), палякі.

Рэлігія

Згодна з перапісам 2001 года, большасць насельніцтва Чэхіі - атэісты (59 %), 26 % - каталікі, 2,5 % - пратэстанты.

Палітычнае ўладкаванне

Чэхія - парламенцкая дэмакратычная краіна, дзе функцыі выканаўчае ўлады ляжаць на ўрадзе, а функцыі заканадаўчае ўлады - на ўрадзе і парламенце.

Зброя і армія

Чэшская армія складаецца з наземных і паветраных войскаў. А на ўзбраенне штогод выдаткоўваюць 1,8 % СУП.

Адміністрацыйны падзел

Сталіца - галоўнае месца (hlavní město) - Прага. Краіна падзяляецца на 14 адміністрацыйных адзінак - краёў. А кожны край падзяляецца на акрэсы.

Вось спіс краёў:

• Прага
• Стрэдачэскі край
• Ігачэскі край
• Плзэньскі край
• Карлаварскі край
• Юстэцкі край
• Лібарэцкі край
• Кралавеградэцкі край
• Пардубіцкі край
• Аламаўцкі край
• Мараўскаслезскі край
• Ігамараўскі край
• Злінскі край
• Высочына

Эканоміка

Чэшская эканоміка - рынкавая, адная з найбольш стабільных сярод краінаў былога сацыялістычнага блока. Рост СУП у 2000-2001 гадах быў выкліканы зніжкамі на мытныя пошліны з боку Еўрасаюза, а таксама замежнымі інвестыцыямі, а першую чаргу нямецкімі. Але хабарніцтва і дагэтуль трымаецца на адным з найбольш высокіх узроўняў у ЕС.

Рост СУП у 2005 годзе склаў - 6,0 %, інфляцыя - 1,9 %