Брес

Хев:Test-WP/chal/bel-trans

Брес (по-росейски: Брест) — город в Беларуси, осередь Брескай волоси и Бресково погоса. Брес с самостарейшых городов Беларуси вопосля Полоцка (862 год обосновання), Витебска (947 год обосновання) и Турова (980 год обосновання). Теперешний Брес — кляшша промыслова, гужева и культурна восередь беларусково края. Земеписанны ковординаты: +52° 6', +23° 41'.

Звання

Впервоси поминатса в «Повеси досельных годов» как город Киевской Руси по званне Бересце (али Бересце).По водной со врубков, званей Брес город обзавьолса скрозь особливоси польсково говора – польской извод звани-той записывавшысь как Brześć, а переташшыли в россейской говор (19 ст.) как Брест, опосля в беларусской как Брэст, а по сибирскому-то Т там не выговариватса. Зачинаючи с 17 ст. город кликалса Брес-Литовск. В 1921 годе город обзавьолса новой званей — Брес-над-Бугом, и така была до 1939 года.

Гісторыя

Першыя гістарычныя згадкі пра горад у «Аповесці мінулых гадоў» датуюцца 1019 годам. Гарадзішча старажытнага Бярэсця знаходзілася на невялічкім мысе, які ўтварыўся на месцы зліцця Мухаўца з Заходнім Бугам.

У 1390 годзе Брэст атрымаў магдэбургскае права. У 1596 годзе ў Свята-Мікалаеўскай царкве была падпісаная Берасцейская унія, па якой адбылося аб'яднанне каталіцкай і праваслаўнай царквы на тэрыторыі Рэчы Паспалітай. Пасля трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай у 1795 годзе горад увайшоў у склад Расійскай Імперыі. Пасля далучэння беларускіх земляў да Расіі ўездны горад Брэст-Літоўск уваходзіў з 1799 году ў склад Літоўскай губерніі, у 1801 годзе быў далучаны да Гродненскай губерніі.

Пачынаючы з 30-х гадоў 19-га стагоддзя ў Брэсце будавалі крэпастныя пабудовы. З 9 (22) снежня 1917 году па 3 верасня 1918 году ў Брэсце праходзілі мірныя перамовы паміж Савецкай Расіяй і Германіяй, у выніку чаго быў падпісаны Брэст-Літоўскі мір. У 1919 годзе Брэст захапілі палякі. 22 верасня 1939 году Брэст-над-Бугам быў перададзены Чырвонай Арміі і ўвайшоў у склад СССР пры падзеле Польшчы па пакту Молатава - Рыбентропа. 8 траўня 1965 году Брэсцкая крэпасць была ўганаравана званнем крэпасць-герой, з уручэннем ордэна Леніна і медалі «Залатая Зорка».

Эканоміка

Брэст — буйны прамысловы цэнтр Беларусі. Сёння ў горадзе дзейнічае звыш 50 прадпрыемстваў прамысловасці. У Брэсце працуюць электрамеханічны і электралямпавы заводы, завод газавага абсталявання «Брэстгазаапарат», прадпрыемства «Цветатрон» па вытворчасці мікраэлектронікі, прадпрыемствы лёгкай і харчовай прамысловасці.

Раёны і мікрараёны

Раёны: Ленінскі, Маскоўскі.

Мікрараёны: Адамкова, Бярозаўка, Вулька-Падгорская, Вычулкі, Граеўка, Дуброўка, Задворцы Новыя, Задворцы Старыя, Кіеўка, Кавалёва, Кацін Бор, Лысая Гара, Паўднёвы, Плоска, Пугачова, Рэчыца, Трышын, Усход.

Насельніцтва

Насельніцтва горада ў 2004 годзе складала 298,3 тысячы чалавек.

Адукацыя

32 агульнаадукацыйныя школы.

Вышэйшыя навучальныя ўстановы: Брэсцкі дзяржаўны тэхнічны універсітэт, Брэсцкі дзяржаўны універсітэт імя А.С.Пушкіна

Транспарт

Брэст з'яўляецца адным з найважнейшых транспартных вузлоў Беларусі. У 1981 годзе ў Брэсце з'явіліся першыя тралейбусы, на сённяшні дзень колькасць тралейбусных маршрутаў горада дасягнула васьмі.

У 12 кіламетрах у паўночна-усходнім напрамку ад Брэста знаходзіцца Брэсцкі аэрапорт (міжнародны код – BQT), які быў уведзены ў эксплуатацыю ў 1976 годзе. У 1986 годзе Брэсцкаму аэрапорту нададзены статус міжнароднага, магчымая колькасць пасажыраў складае 400 чалавек за гадзіну.

Культура

У Брэсце дзейнічае тэатр драмы і музыкі, лялечны тэатр, кінатэатр «Беларусь», адбываецца міжнародны тэатральны фестываль «Белая вежа» і фестываль беларускага нацыянальнага кіно. У рэпертуары Брэсцкага лялечнага тэатра сёння каля 30 дзіцячых і сямейных спектакляў.

Спорт

У горадзе дзейнічаюць 18 дзіцяча-юнацкіх спартыўных школ. У мікрараёне Кіеўка размешчаны стадыён «Лакаматыў». У абласным спартыўным комплексе «Брэсцкі» адбываюцца трэніроўкі і гульні футбольнага клуба Дынама Брэст.

Інфармацыя для турыстаў

Сімвалам горада з'яўляецца мемарыяльны комплекс «Брэсцкая крэпасць-герой», урачыстае адкрыццё якога адбылося 25 верасня 1971 году. Пабудова мемарыялу ажыццяўлялася пад кіраўніцтвам народнага архітэктара СССР У.А.Караля.

Музеі: Археалагічны музей «Бярэсце», музей «Выратаваныя каштоўнасці», музей прыроды, музей горада Брэста, краязнаўчы музей, музей чыгуначнай тэхнікі, музей авіацыі і касманаўтыкі (у мікрараёне Ўсход).

Храмы: Свята-Сімеонаўскі кафедральны сабор — старэйшы праваслаўны храм горада, Свята-Нікалаеўская царква, Свята-Васкрасенскі собор.

Вонкавыя спасылкі

bg:Брест (Беларус) ca:Brest-Litovsk de:Brest (Weißrussland) en:Brest, Belarus es:Brest (Bielorrusia) et:Brest (Valgevene) fi:Brest (Valko-Venäjä) fr:Brest (Biélorussie) he:ברסט ליטובסק hu:Breszt id:Brest-Litovsk it:Brest (Bielorussia) ja:ブレスト (ベラルーシ) lt:Brestas (Baltarusija) nl:Brest (Wit-Rusland) no:Brest, Hviterussland pl:Brześć pt:Brest (Bielorrússia) ru:Брест (Белоруссия) sv:Brest, Vitryssland uk:Берестя